Xaricdə təhsil mütəxəssisinə müraciət etməklə, ilk növbədə, vaxta qənaət etmiş olursunuz. Xaricdə universitet və ixtisas çox, qaydalar fərqlidir. Müraciət şərtləri ölkəyə, universitetə, ixtisasa görə dəyişir. Hər ölkə üzrə tələbə xərcləri də fərqlidir. Bütün bunlar haqqında tələbənin özünün araşdırma aparması uzun vaxt aparır və bu, onun hazırda içində olduğu təhsil prosesinə mənfi təsir edir.
Xaricdə təhsil konsultantı sizin şərtlərə uyğun düzgün ölkə və ixtisas seçməyinizi asanlaşdıran faydalı məlumatlara malikdir. Onun tövsiyələri sizin doğru yol seçməyinizə kömək edəcək. “ARI”da bütün ölkələr üzrə konsultasiya ödənişsizdir.
Bəzi ölkələr 17 yaşdan aşağı tələbə qəbul etmir. Ümumi qaydaya görə, bakalaviatura üçün 25 yaşa qədər, magistraturaya 30-35 yaşa qədər müraciət etmək mümkündür. Doktorantura üçün limit təyin olunmur. Əgər tələbələr həm də təqaüd üçün müraciət etmək istəyirlərsə, yaş həddi daha da azalır.
Bəli. Bəzi ölkələr istisna olmaqla, əksər təhsil müəssisələri attestatla tələbə qəbul edir. Dil sertifikatı və orta attestat balı əsas götürülür.
Bəli. Amma təhsilə yenidən birinci kursdan başlayacaqsınız. Sizin xaricdə ikinci kursdan davam etməyiniz üçün oxuduğunuz və getmək istədiyiniz universitetlərin müvafiq ixtisasında eyni kreditləri ödəmiş olmalısınız.
Xaricdə təhsil almaq üçün mütləq xarici dil bilmək lazımdır. Hətta Azərbaycan dilinə yaxın bir dil olan türk dilini bildiyinizə dair də rəsmi sertifikat təqdim etməlisiniz.
Ölkə, universitet seçərkən büdcənizi, ixtisasın perspektivliyini, qastronomik vərdişlərinizi, səhhətinizi nəzərə almalısınız. Sizin ən azı 3-4 il xaricdə təhsilinizin maliyyələşməsinin zəmanəti olmalıdır. Ailənizin maddi vəziyyəti olduqca önəmlidir. Seçdiyiniz ölkə bahalı, yoxsa ucuz yerdir? Seçdiyiniz ixtisasa uyğun ölkənizdə və ya xaricdə iş tapmaq imkanı nə qədərdir? Seçdiyiniz ölkənin mətbəxi sizi narahat etməz ki? İqlim dəyişikliyinə nə qədər həssasınız? Yuxarıdakı suallar ətrafında düşünərək özünüzə uyğun ölkəni seçin.
Hər səviyyə üçün adətən 3-4 ay tələb olunur. İntensiv kurs keçərək və hər gün çalışaraq bir az daha qısa müddətdə səviyyə keçmək mümkündür.
Siz xaricdə nəinki büdcənizə uyğun proqram, hətta ödənişsiz universitetlər belə tapa bilərsiniz. Məsələn, Almaniyada təhsil pulsuzdur. Siz sadəcə hər semestr müəyyən miqdarda universitet xərcləri ödəyirsiniz. Universitet ödənişləri ölkəyə və ölkə içində şəhərlərə görə dəyişdiyi üçün daha öncədən araşdırma aparmalısınız.
Xarici ölkəyə pul göndərmək üçün əsasən pul mübadilə sistemlərindən istifadə edilir. Bundan başqa, Azərbaycandakı hər hansı bir bankdan debet kart alıb, xarici ölkədə işlədə bilərsiniz. Ailəniz Azərbaycanda həmin kart hesabına ehtiyac olduqca mədaxil edə bilər.
Tələbə xərcləri ölkəyə və şəhərə görə dəyişir. Yaşayış yeri, universitet ödəmələri, nəqliyyat, qidalanma, səyahət kimi xərclər hesablandıqda bir Avropa ölkəsində ayda təxminən 600-1500 avro xərcləməli olacaqsınız.
Bəli. İstənilən ölkədə dövlət universitetinə müraciət etmək mümkündür. Bu zaman namizədə tələblər də yüksək olur. Attestat balı, dil səviyyəsi, sosial aktivlik xüsusi rol oynayır.
Xaricdə oxumaq üçün bakalaviaturada pilləsində təqaüd tapmaq bir az çətindir. Amma ölkədən asılı olaraq maddi vəziyyətiniz, istedad göstəricisi və s. səbəblərdən müxtəlif təqaüd proqramlarına müraciət etmək mümkündür. Magistrtura və doktorantura proqramları üçün təqaüd proqramları daha çoxdur. Bu proqramlara müraciət üçün də öncədən araşdırma aparıb, şərtləri öyrənmək lazımdır.
Müxtəlif növ vizalar içində ən asan alınan viza tələbə vizasıdır. Universitetdən qəbul sənədi almaq viza prosedurunu asanlaşdırsa da, sənədləri qüsursuz tərtib etmək və viza müsahibəsinə ciddi hazırlaşmaq lazımdır. “ARI” sənədlərin hazırlanmasında və intervüyə hazırlaşmaqda sizə kömək etməyə hazırdır
Oxuyarkən işləmək mümkündür. Avropa ölkələri adətən həftədə 20 saat işləmək icazəsi verir. Bəzi ölkələrdə sadəcə kampus daxilində işləmək mümkündür.
Xarici tələbəyə belə bir icazə verilir. Ölkəyə görə dəyişən qayda ilə bu müddət 1-1,5 il ola bilər.
Seçdiyiniz universitetin diplomunun Azərbaycanda tanınıb-tanınmadığını müvafiq qurumdan öyrənmək lazımdır. İndiki halda Təhsildə Keyfiyyət Təminatı Agentliyinə müraciət edə bilərsiniz.
Universitetə qəbul olunanda və ya hər hansı bir təqaüd üçün müraciət etdikdə sosial aktivlik nəzərə alınır.
Tibbi sığortaya daxil olan xidmətlər siyahısı ölkəyə görə dəyişir. Məsələn, aylıq 115 avro ödədəyiniz Almaniyada tibbi sığortaya bütün növ müayinə və dərmanlar daxildir. İldə 150 avro ödədiyiniz İtaliyada sadəcə həkim müayinəsinə gedə bilirsiniz.
Xarici, yoxsa Azərbaycandakı bankın xidmətindən istifadə etmək ölkəyə görə dəyişir. Bəzi ölkələr bir il ərzində xərcləyəcəyiniz pulu blokhesabda saxlamağa üstünlük verir və ayda bir dəfə öncədən müəyyən olunmuş məbləğdən artıq pul çıxara bilmirsiniz.
Hər hansı bir səbəbdən seçdiyiniz universitetdə təhsilinizi davam etdirmək istəməsəniz, oxuduğunuz ölkə daxilində və ya başqa xarici ölkədə oxumaq üçün müraciət edə bilərsiniz. Bu prosesdə ən vacib məsələ akademik kreditlərinizin ödənmiş olmasıdır.
Xaricdə bakalaviatura təhsili əsasən 3-4 il, magistratura 1-2 il, doktorantura 3-6 ildir.
Xeyr. Az sayda ölkə və universitetdən başqa, DİM nəticəsi tələb edilmir. İstənilən halda DİM imtahanına girmək və yüksək bal toplamaq sizin təhsil həyatınızda müsbət rol oynayacaq.
Demək olar ki, hər ölkədə dövlət və özəl universitet yataqxanaları var. Dövlət yataqxanaları üçün adətən çox əvvəldən müraciət etmək lazımdır ki, növbəniz çatanda yer verilsin. Burada aylıq ödəmə daha azdır. Özəl yataqxanaların şəraiti daha yaxşı, həm də daha bahalıdır. Təkbaşına və ya bir neçə yoldaşla ev kirayələmək variantı da hər ölkə üçün keçərlidir.
Bəzi əlavə sənədlər tələb oluna bilər. Amma əsasən aşağıdakı sənədlər istənilir: